Święto Plonów i Dziękczynienia
Święto Plonów i Dziękczynienia
Jak to się ma do polskiego smaku?
Na początek kilka słów wyjaśnienia. To co my znamy jako Thanksgiving czyli Święto Dziękczynienia lub popularny Indyk reszta świata celebruje jako święto plonów i zbiorów.
Mają one różne nazwy w zależności od kraju, i tak w Polsce są to Dożynki, w Niemczech Erntedankfest, w Anglii Harvest Festival, a w Korei to Chuseok także znany jako Hangawi.
Oczywiście każde z tych świąt, niezależnie od nazwy i regionalnej specyfiki, łączy jedno. Są to celebracje dziękczynne z powodu udanych i obfitych plonów połączone z ceremoniami kościelnymi lub świeckimi i wspaniałymi ucztami, podczas których na stole goszczą potrawy przygotowywane z tego, co zebrano w sadzie i w ogrodzie oraz z wielobarwnymi paradami, podczas których prezentowane są ozdoby wykonane z ziaren, owoców, warzyw i kwiatów. Przeważają zwłaszcza ziarna, bo to one były już od dawien dawna głównym składnikiem diet.
Należy zwrócić uwagę także na czas obchodów i celebracji. W większości krajów przypada on na koniec wakacji lub początek września, czyli tradycyjny czas zbiorów i przygotowywania zimowych zapasów.
Naszą podróż po stołach dziękczynno-dożynkowych zacznijmy więc od Niemców. Erntedankfest obchodzone pod koniec września lub na początku października nie jest tylko świętem niemieckim, do jego obchodów dołączają się także inne niemieckojęzyczne kraje, zwłaszcza Szwajcaria. Tradycyjnym mięsem serwowanym podczas uczty jest wienerschnitzel i drób z nadzieniem. Kiedyś były to głównie kurczaki lub kury, a dziś na stołach gości również indyk, ceniony ze względu na wielkość i jakość mięsa. Pieczywem popularnym podczas tego święta jest austriacki Mohnstriezel, rodzaj słodkiego chlebka/bułki posypanej po wierzchu ziarnami maku. Poza tym potrawy zawierają ziarna, miód owoce i warzywa sezonowe i są typowymi dla kuchni niemieckiej daniami.
Teraz przenieśmy się do naszego północnego sąsiada czyli do Kanady. Ze względu na bliskość położenia Kanadyjczycy Thanksgiving świętują w drugi poniedziałek października przygotowując oczywiście tradycyjną ucztę z nadziewanym indykiem i ziemniakami polanymi sosem, do tego serwują tak jak my słodkie ziemniaki, sos żurawinowy, brukselkę i ciasto dyniowe, ale oprócz tych pyszności na kanadyjskich stołach znajdują się inne, regionalne potrawy jak pieczona szynka, ryby – zwłaszcza łosoś, szarlotki, kwintesencja kanadyjskiego deseru tarta maślana oraz ciastko, które rozsławiło Kanadyjczyków, czyli nanaimo. Dla przypomnienia nanaimo to ciemny chrupiący biszkopcik z warstwą kremu, polany polewą czekoladową.
Koreańczycy także przyłączają się do obchodów święta plonów, zwanego Chuseok. Dla nich połowa września to czas, aby oddać się świętowaniu i ucztowaniu. Goście w koreańskich domach i restauracjach częstowani są songpyeon tradycyjnymi ciasteczkami ryżowymi przygotowanymi z kleistej odmiany azjatyckiego ryżu krótkoziarnistego. Te najpopularniejsze kształtem swym przypominają różnokolorowe półksiężyce (w trakcie przygotowywania ciasta ryżowego dodawane są naturalne barwniki, które nadają im różne barwy od lekko różowego po czarny) z nadzieniem z ziaren sezamu mieszanych z miodem, słodkiej pasty fasolowej, popularnego nadzienia cukierniczego w kuchni azjatyckiej lub masy z jadalnych kasztanów. Ciekawy jest też sposób ich przygotowywania, otóż gotuje się je na parze, która przesiąknięta jest świeżo zerwanymi gałązkami sosnowymi. Ciastka te mają także ścisły związek z historią Korei dotyczącą rywalizujących królestw. Innym popularnym deserem jest hangwa. Te ciasteczka o zróżnicowanych kształtach i smakach mogą być smażone, gotowane, gotowane na parze i pieczone. Zawierają orzechy, kawałki korzenia lotosu, miód, marchewkę, imbir, ryż, owoce. Na koreańskim stole znajdzie się także potrawa zwana jabchae, czyli makaron ze słodkich ziemniaków z cienko pokrojonymi warzywami takimi jak marchewka, cebulka, szpinak i grzyby. Przyprawiona jest sosem sojowym, ziarnami sezamu i papryczką chilli. Najlepiej smakuje jako dodatek do kolejnego dania bulgogi, marynowanych kawałeczków wołowiny przygotowywanych na małym okrągłym grillu, a jedzonych zawiniętych w liście sałaty.
Teraz kilka słów na temat Chin i Wietnamu. 23 listopada obchodzone jest tam Niiname-sai, święto dziękczynienia. Tradycyjną potrwą, która serwowana jest wszędzie i którą obdarowuje się gości jest moon cakes. Kształtem swym przypominają księżyc, a nadzieniem może być pasta z nasion lotosu, fasoli, daktyli (jujube) lub mieszanki nasion i pestek: orzechów włoskich, pestek dyni, migdałów, pestek arbuza, semau i orzeszków ziemnych. W środku znajduje się żółtko z jajka gęsiego specjalnie przygotowane (salted duck egg) symbolizujące pełnię księżyca. Ciasto otaczające nadzienie może być kruche, lekko gumiaste lub przypomniające ciasto francuskie.
I na koniec jeszcze coś o Afryce – Homowo to inaczej święto ziemniaka yam. Potrawy jakie podawane są podczas uczty to gotowane, tłuczone yams z jajkami na twardo, zupa z owoców palmy z dodatkiem fufu, kulek z mąki maniokowej lub kukurydzianej lub ryżu. Ważne znaczenie religijne ma także inna potrawa wtedy spożywana, a zwana kpekple, czyli gotowany grysik kukurydziany, zupa z owoców oleistej palmy oraz wędzona ryba, która jest zostawiana jako przekąska dla przodków.
Tarty maślane
• 2 cups mąki
• 1 cup tłuszczu (masło lub margaryna lub smalec)
• ½ łyżeczki soli
• ok. 5 łyżek zimnej wody
• 1 cup brązowego cukru
• 1 jajko
• ½ łyżki masła
• ½ łyżeczki ekstraktu waniliowego
• 1 łyżka gorącej wody
• ½ cup wiórków kokosowych
• ½ cup orzechów włoskich pokrojonych
• ½ cup rodzynek
W misce wymieszaj mąkę z solą, dodaj do niej pokrojony w małe kostki tłuszcz, następnie dodawaj po łyżce zimnej wody aż wyrobisz ciasto. Uformuj ciasto w kulę, owiń folią i włóż do lodówki na około 15 minut. Wyciągnij ciasto z lodówki, rozwałkuj i wykrawaj szklanką krążki (około 12) i układaj je w foremkach do babeczek. Na spód wkładaj po około 10 rodzynek. Podgrzej piekarnik do temp. 350 °F (175 °C) i podpiecz w nim orzechy i wiórka kokosowe przez około 10-15 min. aż zbrązowieją. Wymieszaj mikserem cukier, jajka, masło, ciepłą wodę, dodaj ostudzone orzechy i wiórka. Wypełnij każdą tartę do 2/3 wysokości. Piecz w temp. 450 °F (230 °C) przez 10-12 min. aż tarty zbrązowieją. Po schłodzeniu wyciągaj z foremek.
SMAQUCH