Hiperglikemia, czyli przecukrzenie

Hiperglikemia, czyli przecukrzenie

Hiperglikemia to wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy, czyli taki, gdy stężenie glukozy na czczo we krwi wynosi 100-125 mg/dl (prawidłowe stężenie glukozy na czczo to 70–99 mg/dl), a dwie godziny po posiłku 140–199 mg/dl (nieprawidłowa tolerancja glukozy).

Utrzymywanie się podwyższonego poziom cukru we krwi przez dłuższy czas może doprowadzić do poważnych powikłań, w tym uszkodzenia nerwów, naczyń krwionośnych, utraty wzroku czy niewydolności nerek. Niestety, pierwsze objawy hiperglikemii zwykle rozwijają się na tyle wolno, że możemy ich nie zauważyć. Stąd zdarza się, że cukrzyca typu 2, nazywana „epidemią XXI w.”, diagnozowana jest przy okazji innych badań. Dopiero kiedy poziom cukru jest bardzo wysoki powyżej 180 mg/dl chorzy zaczynają zauważać objawy tego schorzenia. Należą do nich: zwiększone pragnienie (dzięki płynom organizm może rozcieńczyć zbyt dużą ilość cukru), częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy (organizm pozbywa się wraz z moczem nadmiaru cukru), bóle głowy, trudności z koncentracją, niewyraźne widzenie, zmęczenie, senność, utrata masy ciała. Przedłużająca się hiperglikemia może także powodować: suchość, świąd lub infekcje skóry, infekcje układu moczowo-płciowego, powolne gojenie się ran, problemy z widzeniem, bolesne, niewrażliwe na bodźce i zimne stopy, utrata włosów na kończynach dolnych, problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak przewlekłe zaparcie lub biegunki. Opisanych objawów nigdy nie należy lekceważyć. Długotrwale utrzymujące się wysokie poziomy glikemii we krwi prowadzą do bardzo poważnych zaburzeń metabolicznych w całym organizmie. Powodują rozwój tzw. późnych powikłań cukrzycowych, które objawiają się zaburzeniami funkcji ważnych dla życia narządów, w szczególności serca, nerek, oczu i układu nerwowego.

Powikłania cukrzycowe spowodowane hiperglikemią:
♦ Retinopatia cukrzycowa – uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych oka, które dostarczają krew do siatkówki oka. W wyniku zniszczenia naczyń krwionośnych oka następują krwotoki, a także wzrost nowych naczyń krwionośnych, które są znacznie cieńsze. Oko pozbawione dopływu krwi ulega powolnemu zniszczeniu, aż do ślepoty włącznie.
♦ Nefropatia cukrzycowa – cukrzycowa choroba nerek lub zespół Kimmelstiela-Wilsona. To przewlekłe uszkodzenie struktur nerek i zaburzenie ich funkcjonowania, które wynika z nieprawidłowej kontroli glikemii. Po kilku latach może doprowadzić do niewydolności nerek.
♦ Neuropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerwów spowodowane podwyższonym poziomem cukru we krwi. Objawia się utratą czucia w palcach, dłoniach lub stopach, uczuciem „palenia” i zmniejszeniem wrażliwości na temperaturę. To ona jest przyczyną rozwoju tzw. stopy cukrzycowej.
♦ Stopa cukrzycowa – to powszechne powikłanie cukrzycy typu 2. Uszkodzenie nerwów wraz z niedokrwieniem prowadzi do zaniku odczuwania bólu, dlatego drobne i większe skaleczenia początkowo nie powodują niepokojących dolegliwości i mogą szybko doprowadzić do rozwoju poważnego zakażenia. Powstają owrzodzenia głębokich tkanek oraz osłabieniu ulegają struktury kości i stawów, a następnie prowadzi to do deformacji stopy, co skutkuje inwalidztwem lub amputacją.
♦ Choroby serca – wysoki poziom glukozy we krwi ma niekorzystny wpływ na stan naczyń krwionośnych, a także gospodarkę lipidową organizmu. Zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepów, może powodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi oraz prowadzić do wysokiego stężenia cholesterolu całkowitego i trójglicerydów we krwi. Najczęściej występujące choroby kardiologiczne to: choroba wieńcowa, zawały serca i udary mózgu i niewydolność serca.

Jak udzielić pierwszej pomocy osobie cierpiącej na hiperglikemię?
Pierwsza pomoc powinna być udzielona jak najszybciej. W przypadku wystąpienia objawów hiperglikemii, należy zadzwonić na pogotowie, niezależnie od tego czy chory stracił przytomność, czy jest świadomy. Ponieważ nie można stwierdzić, jaki jest poziom cukru do momentu pojawienia się pogotowia, nie należy podawać osobie chorej niczego słodkiego do zjedzenia lub wypicia, najlepiej podać wodę z solą (przeciwdziała odwodnieniu i wypłucze nadmiar cukru). Objawy charakterystyczne dla hiperglikemii to trudności z utrzymaniem równowagi, czasem bełkotliwa mowa czy utrata przytomności, są charakterystyczne także typowe dla upojenia alkoholowego, dlatego nie można wydawać zbyt pochopnie sądu na temat kondycji danej osoby. Jeśli chory jest nieprzytomny, objawami wskazującymi na hiperglikemię będą: zapach acetonu z ust, sucha skóra, przyspieszone tętno. Wtedy należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i kontrolować jego oddech i tętno oraz nakryć czymś, aby utrzymać ciepło.

CONCILIO