Kardamon, królowa przypraw

Kardamon, królowa przypraw

Kardamon to przyprawa, której właściwości doceniali już starożytni Chińczycy. Stosowali go w celu leczenia bólu brzucha, zaparć, biegunek oraz innych dolegliwości układu pokarmowego. Europejczycy jako środek leczniczy zaczęli stosować kardamon w XII wieku. Obecnie w medycynie naturalnej i oczywiście w kuchni wykorzystuje się nie tylko nasiona kardamonu, lecz także olejek kardamonowy, otrzymywany z owoców kardamonu.

Wyróżniamy trzy rodzaje kardamonu – zielony, czyli malabarski (pochodzi z Indii, a konkretnie z Wybrzeża Malabarskiego) uważany za najbardziej wartościowy gatunek, czarny oraz kardamon spotykany i stosowany głównie na kontynencie afrykańskim i na Madagaskarze. Kardamon można kupić w postaci proszku, nasion oraz świeżych strączków, zwykle odmiany zielonej lub czarnej. Świeży kardamon najlepiej przechowywać w strączkach, ponieważ po wyjęciu i zmieleniu szybko traci smak, zaś mielony należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w suchym, chłodnym pomieszczeniu.
Zielony kardamon, zwany “królową przypraw”, jest trzecią najdroższą przyprawą na świecie. Strąki muszą być zbierane ręcznie i suszone przez 18 godzin, zanim będą mogły zostać sprzedane. Zdobycie nawet odrobiny tej przyprawy wymaga jednak wiele pracy. Żniwiarze muszą ręcznie zebrać 6 kilogramów strąków, aby wyprodukować tylko kilogram przyprawy. Kardamon pochodzi z małych strąków, które zawierają w środku kilka czarnych nasion. To właśnie te nasiona nadają zielonemu kardamonowi jego wyjątkowy smak i aromat: cytrusowy i słodki.
Kardamon jest źródłem cennych substancji odżywczych, witamin oraz minerałów, wśród których są białko, tłuszcz, węglowodany, błonnik, witaminy C, B6, B3, wapń, żelazo, magnez, fosfor, cynk, potas. Wykorzystywany jest w medycynie naturalnej, ze względu na jego prozdrowotne właściwości jest zalecanym dodatkiem do codziennej diety. Kardamon pomaga zwalczyć nudności, zgagę, wzdęcia czy gazy, a za sprawą działania rozkurczowego przydatny jest także przy nieżycie żołądka. W przypadku problemów z trawieniem najlepiej sięgnąć po mielony kardamon lub olejek kardamonowy. Kardamon ma ostry, korzenny, słodki i piekący smak oraz cytrynowo–imbirowy zapach, dzięki czemu pobudza apetyt, w związku z tym polecany jest niejadkom. Wspiera również organizm w walce z przeziębieniem i grypą. Kardamon wykazuje właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, a ponadto działa rozgrzewająco. Dzięki zawartości olejków eterycznych sprawdza się w też w leczeniu infekcji dróg oddechowych – przynosi ulgę w kaszlu i katarze oraz udrażnia zatkany nos. Przy przeziębieniu i grypie szczególnie polecana jest czarna herbata z dodatkiem kardamonu, którą można także pić w chłodne dni, natomiast do łagodzenia kaszlu i kataru najlepsze są inhalacje z olejkiem kardamonowym. To również ceniony naturalny środek na problemy z erekcją i potencję (uznawany jest nawet za afrodyzjak w Indiach), ponieważ poprawia ukrwienie narządów płciowych, czego efektem jest mocniejsza i dłuższa erekcja. Kardamon szybko i na długo pozwala zwalczyć nieświeży oddech. Polecany jest także osobom odchudzającym się jako dodatek do potraw lub herbaty. Wszystko za sprawą olejków eterycznych obecnych w nasionach kardamonu. Pobudzają one wydzielanie soków trawiennych, dzięki czemu przemiana materii odbywa się sprawniej i szybciej. Regulacja procesów metabolicznych sprzyja też oczyszczaniu organizmu z toksyn i innych produktów ubocznych oraz przyspiesza przemianę materii. Kardamon jest źródłem melatoniny, hormonu produkowanego przez szyszynkę głównie w nocy, którego głównym zadaniem jest regulacja rytmu dobowego, a przede wszystkim zasypiania.
Kardamon jest wykorzystywany nie tylko w medycynie naturalnej, ale także w przemyśle kosmetycznym ze względu na swój egzotyczny zapach. Olejek kardamonowy jest używany między innymi do aromaterapii – skuteczny środek odprężający i pobudzający. Olejek kardamonowy może ponadto stanowić składnik perfum, olejków do masażu, kosmetyków o działaniu ujędrniającym i wyszczuplającym oraz dodatek do kąpieli terapeutycznych. Olejek kardamonowy jest również składnikiem balsamów i kremów ujędrniająco-wyszczuplających, gdyż uważa się, że przyspiesza przemianę materii i wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej. Z kolei dodanie kilku kropli do kąpieli sprawi, że skóra stanie się miękka i gładka.
Kardamon bez wątpienia jest jedną z najbardziej wartościowych przypraw. Istnieją jednak pewne okoliczności, w których przestrzega się przed jego stosowaniem. Wśród przeciwwskazań do spożywania kardamonu wymienia się: zdiagnozowaną alergię na kardamon lub inne przyprawy korzenne, zapalenie błony śluzowej żołądka lub wrzody żołądka, ciążę oraz karmienie piersią.
Kardamon w kuchni stosowany jest jako przyprawa do słodkości. Wzbogaca smak pierników, marcepanów, a także sałatek owocowych, słodkich sosów i likierów. Doskonale smakują pomarańcze posypane tą przyprawą. Nadaje świeży smak dyni, marchwi. Kardamon nadaje się także do zup, zwłaszcza grochowej, potraw mięsnych (np. gulaszu wołowego, cielęcego risotto, potrawki z kurczaka, pasztetów) oraz dań rybnych. Zielony kardamon mieszany jest często z palonymi ziarnami kawowymi. Powstaje wtedy rodzaj arabskiej kawy – Gahawa. Jest również jednym ze składników napoju chai (Masala chai, Masala czaji) – najpopularniejszej formy przygotowania aromatycznej indyjskiej herbaty ćaj o ostrym smaku.

Karak czaj – herbata z kardamonem i mlekiem
▸ 3 łyżeczki czarnej herbaty
▸ kilka nasion kardamonu wyjętych z osłonki
▸ 500 ml wody
▸ 100 ml mleka skondensowanego
▸ cukier do smaku
Nasiona miażdżymy w moździerzu i wrzucamy do gotującej się wody razem z herbatą. Gotujemy przez 8 minut i odstawiamy na chwilę z ognia. Dodajemy mleko i cukier według uznania. Ponownie wstawiamy garnek na ogień, gotujemy przez kolejne 2 minuty, odcedzamy i podajemy w szklankach.
CONCILIO