Dzień Wojska Polskiego
Dzień Wojska Polskiego
Święto Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej obchodzone jest 15 sierpnia na pamiątkę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej z 1920 roku znanej także pod nazwą Cud nad Wisłą.
Miała ona miejsce pomiędzy 13-25 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej i zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę. Kluczowe znaczenie dla zwycięstwa w bitwie miał manewr Wojska Polskiego przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego. Poza tym Bitwa Warszawska przekreśliła plany rewolucji rosyjskiej względem Europy Zachodniej.
Uplasowano ją na 18 miejscu najważniejszych, przełomowych bitew w historii świata (pierwsza trójka to Bitwa pod Maratonem, 490 p.n.e., Wyprawa Sycylijska 413 p.n.e. i Bitwa pod Gaugamelą 331 p.n.e.), ponieważ polskie wojska zatrzymały ofensywę Armii Czerwonej i zmusiły ją do odwrotu. Dzięki zwycięstwu Polaków rewolucja komunistyczna nie rozprzestrzeniła się na południową i zachodnią Europę.
Twórcą określenia „Cud na Wisłą” był Stanisław Stroński, polski filolog-romanista, publicysta i polityk związany z ruchem narodowym, który użył tej nazwy nawiązując do określenia podobnie dramatycznej bitwy francuskiej – Cudu nad Marną. Po raz pierwszy sformułowania użył w debacie publicznej Wincenty Witos. Określenie to było często wykpiwane przez przeciwników Marszałka Piłsudskiego, a polski Kościół podchwycił szybko określenie bitwy jako cudu i postanowił połączyć 16 sierpnia (dzień rozstrzygający losy bitwy) z dniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej.
Na zwycięstwo bitwy złożyło się kilka znaczących epizodów m.in.:
• Już we wrześniu 1919 roku szyfry Armii Czerwonej zostały złamane przez porucznika Jana Kowalewskiego, czyli manewry udały się dzięki znajomości planów i rozkazów strony rosyjskiej.
l Pomimo, że Rosjanie zdobyli mapę i rozkaz bojowy manewrów Polskiej Armii doszli do wniosku, że jest to polska mistyfikacja.
• Podczas bitwy kaliski 203 Pułk Ułanów zdobył sztab 4. armii sowieckiej wraz z kancelarią, magazynami i jedną z dwóch radiostacji służących Rosjanom do łączności z dowództwem w Mińsku.
• Rząd Węgier premiera Pála Telekiego podjął decyzję o udzieleniu pomocy Polsce przekazując na własny koszt zaopatrzenie wojskowe: 48 milionów naboi karabinowych Mausera, 13 milionów naboi Mannlichera, amunicję artyleryjską, 30 tysięcy karabinów Mauser i kilka milionów części zapasowych, 440 kuchni polowych, 80 pieców polowych. 12 sierpnia 1920 do Skierniewic dotarł transport m.in. 22 milionów naboi do Mausera z fabryki Manfréda Weissa w Czepel.
Od początku uzyskania przez Polskę niepodległości Wojsko Polskie „w znakach, nazwach, ceremoniale i wewnętrznej strukturze podkreślało swój historyczny rodowód i swą tradycję, rozumianą jako trwanie państwa oraz ciągłość istnienia jego zbrojnego ramienia”. Najpierw nazywano je Świętem Żołnierza i obchodzono 15 sierpnia, potem przemianowano na Dzień Wojska Polskiego, a obchody wyznaczono na 12 października upamiętniając chrzest bojowy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino, następnie świętowano je 3 maja w rocznicę uchwalenia Konstytucji, aż ostatecznie od 1992 roku ustawa sejmowa uregulowała nazwę i termin. Dzień Wojska Polskiego obchodzony jest 15 sierpnia. W tym dniu odbywają się msze za poległych, parady, apele oraz defilady. Obowiązkowo przed grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odprawiana jest z udziałem Najwyższych Władz Państwowych Honorowa Zmiana Warty.
IB