Niedziela Palmowa
Niedziela Palmowa
W ostatnią niedzielę Wielkiego Postu obchodzimy Niedzielę Palmową, która upamiętnia triumfalny wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. W tym dniu zazwyczaj w kościołach odbywają się uroczyste procesje i poświęcenie palm.
Niedziela Palmowa, która w tym roku przypada na 10 kwietnia, określana jest także mianem Niedzieli Męki Pańskiej i rozpoczyna Wielki Tydzień. Zwyczaj Niedzieli Palmowej zapoczątkowany został w Jerozolimie w IV wieku i z czasem przyjął się w całym świecie chrześcijańskim. Palma miała symbolizować zarówno męczeństwo, jak i zwycięstwo Zbawiciela oraz nieśmiertelną duszę. Obrzęd poświęcenia gałązek wprowadzono do liturgii Kościoła katolickiego w XI wieku.
Niestety, w tym roku nie będziemy mieli możliwości poświęcenia palm osobiście w kościele, ponieważ w związku z pandemią koronawirusa msze święte z udziałem wiernych zostały odwołane. Z większości kościołów msze święte transmitowane są online i można je oglądać na YouTube lub Facebook. Zaglądajcie na naszą stronę www.polishweeklychicago.com – tam znajdziecie linki do niedzielnych mszy z chicagowskich kościołów.
Tymczasem zapraszamy do zapoznania się z tradycjami związanymi z Niedzielą Palmową.
▸ magiczna moc bazi – w wielu domach po powrocie z kościoła z poświęconą palmą mieszkańcy domu obowiązkowo zjadali po bazi z palmy. Miało to uchronić domowników od bólu gardła. Baziami także częstowano zwierzęta domowe i gospodarskie, co miało ochronić je przed złymi mocami.
▸ Jezusek Palmowy – w dawnych czasach wsie i miasta objeżdżał wózek z figurą Chrystusa. Wózek najczęściej ciągnęły osoby ważne dla danej społeczności, wsi czy miasta. Tłum zebranych przy ulicy mieszkańców rzucał pod koła Jezuska Palmowego kwiaty i gałązki palmowe.
▸ Pucheroki – to tradycja, która znana była głównie w Małopolsce i wiąże się ze zbieraniem podarków. W dużych miastach chłopcy przepasani słomianymi powrósłami w przybranych wstążkami kapeluszach ze słomianymi stożkami i twarzami umazanymi sadzą ustawiali się w szpaler przed kościołem i recytując wierszyki zbierali datki. Na wsiach tacy przebierańcy chodzili od domu do domu i prosili o słodycze lub jajka. Ich wizyta miała przynieść domownikom szczęście.
▸ okładanie się rózgą – po powrocie z kościoła każdy domownik chłostał się już poświęconą palmą. Miało to ustrzec ich przed wszelkimi chorobami. Ale chłosta to nie był jedyny zabieg, jaki przeprowadzano. Każdy z domowników połykał pączki z gałązek wierzbowych. Wierzono bowiem, że taka czynność uchroni przed chorobami płuc, gardła a także dolegliwościami bólowymi.
▸ popiół z palemki – w wielu domach po poświęceniu palmy była ona zatykana za świętym obrazem, gdy wyschła spalano ją, a popiół był używany do posypania głów w Środę Popielcową.
▸ krzyżyki w polu – na wsiach z poświęconych palm wyjmowano gałązki wierzbowe i formowano z nich krzyżyki. Następnie były one wtykane w ziemię na zasianych polach. Krzyżyk miał chronić przyszłe zbiory przed suszą, burzą, itp.
Symbolika palmy
Niegdyś wierzono, że posiadając w domu poświęconą palmę, nic złego nie może się przydarzyć jego domownikom. Współcześnie palma jest postrzegana przede wszystkim jako element tradycji i dekoracja. Palma ma dawać nadzieję, bo nadzieja rodzi się wiosną, jak przyroda budzi się do życia. Rdzeniem palmy może być prosty patyk. W palmie znajdują się nie tylko gałązki wierzby z rozwiniętymi kotkami. Można ją przystroić bukszpanem, wrzosem, świeżymi kwiatami, np. żonkilami, krokusami, gałązkami malin lub iglaków, a także suszonymi kwiatami, kłosami, trawą. Ważne, by do wykonania palmy wielkanocnej nie używać gałązek topoli, ponieważ na niej powiesił się Judasz. Palmę można przyozdobić bibułą, krepą, wstążkami i tasiemkami.