Matka. Alma Mater

Matka. Alma Mater

Matka. Alma Mater, w łacinie oznacza matkę żywicielkę, tę, która karmi. Czym? Zachętą do poznawania, do nauki, do wiedzy, do rozwoju.

Matka? Kim jest, kogo stawia na pierwszym miejscu? Kogo kocha? Dzieci. Własne, urodzone, adoptowane. Dzieci, jedno czy więcej? Wszystkie są do kochania.
Matką polskich uczelni jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. W dniu 12 maja 1364 roku Król Kazimierz, zwany później Wielkim założył Studium Generale z trzema wydziałami. Wzrastały potrzeby edukacji. Dzięki Królowej Jadwidze uczelnia została odnowiona i utrzymywana w świetności przez Króla Władysława Jagiełłę. Uczelnię wspierali kolejni władcy Rzeczypospolitej. W XVI wieku nazywano Ją Akademią Krakowską, a od roku 1817 funkcjonuje pod nazwą Uniwersytet Jagielloński. Każdy światły władca doceniał rolę nauki. Od kilku wieków uczelnia ta ma adres: Uniwersytet Jagielloński. Collegium Novum, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków, a od kilkudziesięciu lat także: uj.edu.pl

Kto zapisał się w annałach Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie? Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Mikołaj Kopernik, Andrzej Frycz Modrzewski, Marcin Kromer, Król Jan III Sobieski, Marian Smoluchowski, Józef Szujski, Karol Olszewski, Zygmunt Wróblewski, Bronisław Malinowski, Rafał Taubenschlag, Fryderyk Zoll i następcy, Adam Vetulani i następcy, Tadeusz Banachiewicz, Stanisław Estreicher i jego następcy, Stanisław Pigoń, Karol Wojtyła, Kazimierz Wyka, Kazimierz Kordylewski i następcy, Ivo Andric, Wisława Szymborska i kolejni, których nie sposób wyliczyć. Niektórzy żyją także w Chicago i prowadząc różnorodną działalność biznesową, uczestniczą w życiu amerykańskiej społeczności. W innych krajach także nie brak absolwentów UJ.

Studiując na Uniwersytecie Jagiellońskim można było zdobyć nieco wiedzy w wybranej dziedzinie, przekonać się o ogromie zagadnień do zgłębienia. Kto starał się, zna odpowiedź: czy lepiej być czy mieć. Mało czy dużo? Co jeszcze pozostało po obronach prac, zdobyciu specjalizacji i wspomnieniach beztroskich, studenckich lat? Przekonanie, że oto w prawdziwym życiu można pomyślnie zdawać egzamin każdego dnia i w każdej pracy pozostać sobą.

Z dorobku Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wszechnicy Jagiellońskiej korzystały inne, założone później uczelnie. Oto kilka z nich: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet w Poznaniu, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytet we Lwowie. Trudno wymienić wszystkie inne uczelnie, które ponadto współpracują z UJ.
Jak sobie radzą absolwenci UJ na obczyźnie, w Chicago? Od lat 90. ub. wieku w Wietrznym Mieście zarówno absolwenci UJ, jak i sympatycy Krakowa nie ustają w pomysłach promocji Krakowa, starego królewskiego grodu i Jego Uniwersytetu. Dzięki szczodrości sponsorów w programach radiowych Polonii udało się wydatnie wesprzeć rozbudowę Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Na wzór krakowskich juwenaliów na chicagowskich błoniach odbywały się kolorowe żakinady, a w karnawale trudno było znaleźć wolny termin wynajmu sali bankietowej na bale z udziałem gości z Polski. Z tamtych lat pozostały w Chicago sesje muzyczne pod nazwą Zaduszki Jazzowe i wybieg jamników w plenerze. Latem, na pikniku z udziałem kilku Krakusów, można jeszcze usłyszeć: “Gdzie się podziały tamte prywatki?!”.

Czego brak absolwentom tej szacownej Wszechnicy? Wystarczy zapytać. Niektórzy wiedzą, jak u Jacka Kaczmarskiego: ” (-) wszyscy są odpowiedzialni, wszyscy mają w życiu cele, wszyscy w miarę są normalni, ale przecież to niewiele”. Trawestując zakończenie utworu o naszej klasie (nie mylić z kastą…): “w dół na boki, wzwyż ku słońcu, na stracenie w prawo – w lewo, kto pamięta, że to w końcu jedno i to samo drzewo”.

Dzisiejszy Uniwersytet Jagielloński w Krakowie to państwowa, nowoczesna uczelnia z rozbudowanym III kampusem 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, na Ruczaju. Funkcjonuje tam 13 wydziałów i instytutów badawczych, w tym nowoczesny zespół dydaktyczno-biblioteczny. Uczelnia jest finansowana ze środków państwowych, a więc udział w tym wielkim dziele wspierania nauki ma każdy, kto płacił podatki, jak i ten, kto płaci oraz i ten, kto w przyszłości będzie miał okazję płacić podatki. Jeśli na ten cel, niech tak zostanie.

W roku akademickim 2018/19 na UJ studiowało ponad 34 tys. studentów.

Marta Blicharska,
wietrzneradio.com,
mail: bmz669@juno.com