Tradycje wielkanocne na świecie

Tradycje wielkanocne na świecie

Święta Wielkanocne mimo, że mające większe znaczenie w kościele katolickim niż Boże Narodzenie nie mają stałego ceremoniału związanego z obchodami dnia Zmartwychwstania Pańskiego. W różnych krajach obowiązują inne tradycje, choć można powiedzieć, że elementami wspólnymi są jajka, woda i wierzbowe witki. Naszą wielkanocną podróż zacznijmy od północy Europy.

Skandynawskie dzieciaki (Finlandia, Szwecja) w tym dniu przebierają się za czarownice. Z umalowanymi twarzami, w chustach na głowach i z miotłą i wierzbową rózgą w ręku wędrują od domu do domu żebrząc o cukierki i słodycze. A w wielkanocną niedzielę w wielu miejscach pali się także ogniska mające odstraszyć latające na miotłach wiedźmy. Domy Skandynawów w tym okresie udekorowane są gałązkami bazi. Ich sąsiedzi, Norwegowie obchodzą Wielkanoc chyba w najbardziej nietypowy i nie związany z religią sposób. Otóż dla północnych Europejczyków to wzmożony okres czytelniczy. Wydawcy prześcigają się wtedy z wydawaniem nowych powieści kryminalnych. Jak mówią źródła historyczne zwyczaj ten zapoczątkował w 1923 wydawca powieści, który na pierwszej stronie gazety reklamował opublikowanie nowej powieści kryminalnej, a zrobił to tak dobrze, że czytelnicy potraktowali to jako prawdziwy news. Poza tym w okresie wielkanocnym organizowane są biegi narciarskie. Teraz jedźmy na Zachód.

W Wielki Czwartek w średniowiecznym hiszpańskim miasteczku Verges odbywają się tradycyjne tańce śmierci. Od północy do 3 nad ranem przebrani za kostuchy mieszkańcy i turyści wędrują ulicami miasta w kolorowym korowodzie. Procesję zamyka kościotrup niosący skrzynkę z prochami. Ale to nawiązanie do tradycji wieków średnich. Z tradycją katolicką związane są występy podczas, których odgrywa się scenki męczeństwa Chrystusa.

Na południu Francji tradycją jest serwowanie na głównym placu miejskim w wielkanocny poniedziałek wielkiego omletu. Zwyczaj ten nawiązuje do czasów napoleońskich, kiedy to Napoleon zatrzymując się w jednym z południowych miasteczek posilał się omletami, które tak mu smakowały, że zarządził, by mieszkańcy miasteczka zebrali wszystkie jajka i przygotowali omlet dla jego wygłodniałych żołnierzy. W Niemczech ludzie rozpalają wielkanocne ogniska, które palą się do białego rana. Niemcy spędzają czas na raczeniu się kiełbaskami i piwkiem. Na śniadanie z kolei podawany jest specjalny świąteczny chleb z rodzynkami i migdałami.

Kierujmy się teraz na południowe krańce kontynentu europejskiego do Grecji i Włoch. W sobotni poranek na greckiej wyspie Korfu odbywa się tradycyjne tłuczenie glinianych naczyń. Mieszkańcy wyrzucają je z okien tłukąc na ulicznym bruku. Według jednych jest to nawiązanie do noworocznych tradycji Wenecjan, według innych zwyczaj ten symbolizuje przywitanie wiosny polegające na pozbyciu się starych i przygotowaniu nowych garnców na nowe ziarna i plony.

Wielkanocne tradycje w stolicy apostolskiej to celebrowana przez papieża droga krzyżowa w Koloseum. Ogromny krzyż oświetlony palącymi się pochodniami niesiony przez wiernych zatrzymuje się przy 14 stacjach. W Wielką Sobotę natomiast odbywa się uroczysta msza święta celebrowana przez papieża, a w niedzielę ojciec święty z balkonu kościoła przekazuje tradycyjne błogosławieństwo „Urbi et Orbi” zebranemu na Placu Św. Piotra tłumowi. Zajrzyjmy jeszcze do naszych południowych sąsiadów.

Na Węgrzech w poniedziałek mężczyźni polewają wodą, perfumami albo perfumowaną wodą dziewczęta, a potem proszą o całusa. Wylewanie kubła wody na głowę panny ma symbolizować oczyszczenie, zdrowie i płodność.

U naszych najbliższych południowych sąsiadów Czechów i Słowaków panny też nie mają łatwo w wielkanocny poniedziałek. Mężczyźni dają im klapsy ręcznie wykonanymi rózgami ozdobionymi kolorowymi wstążkami. Według legendy rózga zrobiona jest z gałązek drzewa, na którym jako pierwszym pojawią się pączki, a poprzez klapsy przekazuje się siły witalne kobietom.

Na koniec jeszcze kilka słów o amerykańskiej tradycji. Od ponad 130 lat Biały Dom organizuje Easter Egg Roll, czyli turlanie kolorowych jajek przy pomocy dużych łyżek, w której to imprezie biorą udział dorośli i dzieci, łącznie z urzędującym prezydentem i jego rodziną. Poza tym organizowane są poszukiwania jajek (egg hunt) oraz warsztaty robienia ozdób wielkanocnych.

Niezależnie od tego, która z tradycji jest waszym udziałem wszystkim życzymy Wesołych Świąt!

IB