Dynia – symbol jesieni

Dynia – symbol jesieni

Dynia to sezonowe warzywo, które w dużej mierze kojarzy nam się z jesienią. Pierwsi właściwości odżywcze dyni docenili meksykańscy Indianie, dlatego warzywo to znalazło zastosowanie zarówno w meksykańskiej medycynie naturalnej, jak i kuchni.

Pierwsze ciasto dyniowe zostało przyrządzone przez jednych z pierwszych osadników w Ameryce, a była nim wydrążona dynia wypełniona miodem, mlekiem i przyprawami, a następnie upieczona. Obecnie dynie uprawiane są przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, a za “dyniową stolicę świata” uważa się Morton w Illinois. Jest ona też symbolem Halloween i głównym składnikiem potraw serwowanych podczas jesiennych świąt takich jak Thanksgiving. Dynie dzielą się na dwie główne kategorie – jadalne i ozdobne. Podstawowymi gatunkami używanymi w kuchni są dynia piżmowa i dynia olbrzymia oraz zwyczajna i hokkaido.
Największą zaletą dyni jest to, iż dostarcza stosunkowo niewiele kalorii, dzięki temu zalicza się ją do warzyw niskokalorycznych. Ponadto jest źródłem białka oraz błonnika pokarmowego, który pozwala na dłużej zachować sytość, jak również zapobiec zaparciom. Oprócz tego miąższ jest źródłem takich składników mineralnych, jak wapń, magnez, selen, potas czy cynk oraz witamin antyoksydacyjnych: A, C i E, a także kwasu foliowego i niacyny. Oprócz świeżej dyni dostępnej w sklepach możemy również kupić pestki dyni oraz olej z dyni. Są to produkty, które zdecydowanie powinny znaleźć swoje miejsce w naszych kuchniach. Pestki dyni w większości składają się z tłuszczy bogatych w fitosterole i nienasycone kwasy tłuszczowe. Ponadto są doskonałym źródłem cynku. Z nasion dyni otrzymuje się również olej – najczęściej metodą tłoczenia na zimno. W skład oleju z pestek dyni wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe, fitosterole, skwalen, kwasy fenolowe, tokoferole oraz barwniki roślinne. Wszystkie te składniki mają niebagatelny wpływ na ludzki organizm. Poprawiają m.in. profil lipidowy krwi, obniżają ciśnienie tętnicze, mają działanie antyoksydacyjne oraz przeciwnowotworowe.

Właściwości prozdrowotne dyni obejmują następujące schorzenia:
• cukrzyca – dynia, przez wzgląd na wysoki indeks glikemiczny nie jest wskazana diabetykom oraz osobom chorującym na insulinooporność. Pestki i olej z dyni ze względu na wysoką zawartość tłuszczy w swoim składzie są jak najbardziej wskazane w diecie m.in. cukrzyka. Naukowcy odkryli, że substancja, która znajduje się w wyciągu z miąższu dyni figolistnej – D-chiro-inozytol może zastąpić insulinę. Według naukowców ekstrakt z dyni może nie tylko działać profilaktycznie u osób o podwyższonym ryzyku zachorowania na cukrzycę insulinozależną (typu 2), ale również ograniczać w znacznym stopniu zapotrzebowanie na insulinę osób już chorych.
• nowotwory – dynia jest bogata w beta-karoten, który jest przeciwutleniaczem, co oznacza, że hamuje szkodliwe procesy oksydacyjne, a co za tym idzie – może zapobiegać rozwojowi chorób nowotworowych, zwłaszcza raka żołądka, piersi, płuc i jelita grubego.
• nadciśnienie i choroby serca – beta-karoten obniża poziom złego cholesterolu. Tym samym zapobiega odkładaniu się złogów cholesterolowych w ścianach tętnic, a co za tym idzie – zapobiega miażdżycy, a dalej chorobom serca, takim jak zawał czy udar mózgu. Poza tym dynia reguluje poziom ciśnienia tętniczego.
• zwyrodnienia plamki żółtej – witamina A, w którą jest przekształcany beta-karoten w organizmie człowieka, jest składnikiem barwnika wzrokowego występującego w siatkówce oka, pozwalającego widzieć w półmroku. Ponadto beta-karoten zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, która jest główną przyczyną utraty wzroku w starszym wieku. Udowodniono również, że może hamować rozwój kseroftalmii (zespół suchego oka) oraz zapobiegać uszkodzeniu soczewki i powstaniu zaćmy.
• wymioty – miąższ dyni działa przeciwwymiotnie – jest dobry dla kobiet w ciąży. Pestki dyni pomagają zwalczyć chorobę lokomocyjną.
• robaki – kukurbitacyna zwarta w pestkach dyni ma właściwości przeciwpasożytnicze. Najwięcej kukurbitacyny jest w świeżych, miękkich pestkach.
• prostata – badania naukowe wykazały, że nasiona dyni mogą zapobiec rakowi prostaty. Również poprawiają sprawność seksualną oraz żywotność plemników oraz wykorzystywane są w profilaktyce prostaty.
• dieta odchudzająca – dynia jest niskokaloryczna i dostarcza błonnika pokarmowego. Sprzyja oczyszczaniu organizmu z toksyn i ma właściwości odkwaszające.

KOTLETY JAJECZNO DYNIOWE

• około 1 funt dyni
• 4 jajka ugotowane na twardo
• 1 jajko surowe
• 1 1/2 łyżeczki curry
• 1/2 łyżeczki kurkumy
• 1 łyżka natki pietruszko
• 3 łyżki bułki tartej
• masło
• sól i pieprz

Dynię pokrój w kostkę około 1.5 cm. Piecz przez 40 minut w naczyniu żaroodpornym w piekarniku nagrzanym do 400 st F aż będzie miękka. Jajka ugotuj na twardo i rozgnieć, dopraw solą i pieprzem oraz dodaj curry, kurkumę i natkę pietruszki. Wszystko wymieszaj. Do upieczonej dyni dodaj masę jajeczną, surowe jajko i 2 łyżki bułki tartej. Dokładnie wyrób masę. Uformowane kotlety obtocz w bułce tartej i smaż na rozgrzanym tłuszczu.
CONCILIO