Dzień garbusa

Dzień garbusa

Kafer po niemiecku, beetle po angielsku. Wszystkie te nazwy odnoszą się do jednego z najpopularniejszych modeli Volkswagena, w Polsce pieszczotliwie nazywanego garbusem, od specyficznego kształtu tego małego samochodzika. Historia garbusa jest zarówno fascynująca jak i bardzo burzliwa. Zacznijmy więc od jego „narodzin”.

W 1933 roku Adolf Hitler nakazał Ferdinandowi Porsche zaprojektowanie pojazdu o nazwie Volkswagen (po niemiecku oznacza to „samochód ludu”), który miał być dostępny dla mieszkańców Trzeciej Rzeszy poprzez program oszczędnościowy.

Kontrakt jaki podpisano 22 czerwca 1934 roku zakładał, że auto musi pomieścić dwie dorosłe osoby i trójkę dzieci, rozpędzać się do 100 km/h, kosztować mniej niż 1000 marek i mieć silnik chłodzony powietrzem. Pierwszy jeżdżący prototyp, o nazwie „V1”, powstał już w 1935 roku i był przeznaczony na potrzeby armii. Był także „matrycą” dla innych modeli wojskowych takich jak frontowy kubelwagen, amfibia schwimmwagen czy np. wojskowa odmiana typ 92 SS. Pierwszy cywilny model garbusa zjechał z taśmy fabrycznej 11 lipca 1941 roku. Ciekawostką techniczną jest to, że konstrukcja auta nie była wyłącznie dziełem Porsche. Wiele rozwiązań zapożyczono ze skonstruowanej przez Hansa Ledwinka, który wielokrotnie współpracował z Porsche, Tatry T97. Po wojnie, w 1967 roku, odbył się z resztą głośny proces o naruszenie praw autorskich, w którego wyniku Volkswagen wypłacił czechosłowackiej Tatrze 3 miliony marek odszkodowania za naruszenie patentów.

Lata świetności i największej popularności garbusa przypadają na piąte i szóste dziesięciolecie XX wieku czyli epokę dzieci kwiatów, beztroski i nieograniczonej wolności.

W 1968 roku garbus był najlepiej sprzedającym się samochodem na świecie, a w szczytowym okresie podobno co 4 sekundy z fabryki wyjeżdżał nowy samochód. Nazywano go wtedy oprócz pieszczotliwego żuczka także biedronką lub żółwiem. Za jego kierownicą siadała sama Marylin Monroe, na portrecie uwiecznił go król pop artu, Andy Warhol, zagrał też w filmach takich sław reżyserskich jak Woody Allen i Stanley Kubrick. Auto spotkać można było wszędzie, na ulicach Nowego Jorku i przy kalifornijskich plażach. Wtedy także pojawiło się zabawne hasło nawiązujące do jego sylwetki: „Garbate jest piękne”.
Ostatni egzemplarz z numerem 21529480 zjechał z taśmy meksykańskiej fabryki w lipcu 2003 roku. Do historii motoryzacji Volkswagen przeszedł jako najdłużej produkowany model samochodu, który również najlepiej się sprzedawał. I pomimo, że jego produkcja wygasła prawie 15 lat temu nadal jest popularnym samochodem. O Hitlerze jako jego pomysłodawcy nikt dziś nie pamięta, dla wielu jest symbolem wolności i ruchu hipisowskiego.

IB