Polska (nie)znana – Legendarne dzieje Gór Świętokrzyskich

Polska (nie)znana – Legendarne dzieje Gór Świętokrzyskich

Zacznijmy może od nazwy naszych gór – pochodzi ona od relikwii Krzyża Świętego (kawałek drewna z krzyża Jezusa) jakie przechowywane są w klasztorze na Łysej Górze.

Według legendy relikwie podarował węgierski królewicz Emeryk, który przebywając w naszym kraju na zaproszenie Bolesława Chrobrego udał się na polowanie. Niestety zabłądził gnając na oślep za jeleniem, i kiedy już miał oddać strzał do wyczerpanego zwierzęcia, wtedy jego zdumionym oczom ukazał się krzyż pomiędzy rogami jelenia. Ta nieziemska jasność oślepiła królewicza, a anioł, który sfrunął z nieba wskazał mu drogę do pobliskiego klasztoru i kazał tam zostawić relikwie. Tyle legendy.
Inne źródła mówią po prostu o nazwaniu miejscowości od znajdującego się tutaj klasztoru, ważnego ośrodka życia religijno-kulturalno-społecznego. Prawdą naukowo dowiedzioną zaś jest to, że Góry Świętokrzyskie to najstarsze (razem z Sudetami) pasmo górskie w Polsce i w Europie.
Typowym elementem krajobrazu tego regionu są skałki ostańcowe, ostańce czyli samodzielnie stojące, odosobnione skały, które przypominają zagubione w szczerym polu kawałki pasm górskich, gołoborza czyli rumowiska skalne powstałe w wyniku zmian temperatur, zamarzania powierzchni oraz srogich polskich zim (termin gołoborze jest zlepkiem słów „goły” i bez „boru”, co dokładnie wyjaśnia ich wygląd), a także sięgające średniowiecza lasy jodłowe i bukowe tworzące Świętokrzyski Park Narodowy.
Najważniejsze ośrodki turystyczne regionu kieleckiego, którego część stanowią Góry Świętokrzyskie to Święta Katarzyna z kościołem św. Katarzyny i źródełkiem św. Franciszka oraz Nowa Słupia słynąca z postaci Kamiennego Pielgrzyma (według legendy to pełen pychy i dumy pielgrzym, który stwierdził, że świętokrzyskie dzwony biją na jego cześć i dlatego zamienił się w skalną postać), który podobno co roku przesuwa się na odległość jednego ziarenka piasku w stronę klasztoru. Gdy dotrze na szczyt nastąpi koniec świata!
Poza tym Nowa Słupia to także Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego z pochodzącymi z I i II wieku dymarkami służącymi do wytopu żelaza oraz odbywającym się w sierpniu festynem archeologicznym Dymarki Świętokrzyskie. Ale Góry Świętokrzyskie to nie tylko pamiątki religijne z naszej przeszłości. To także poganie i złe moce, a konkretnie czarna magia i czarownice. Otóż częścią najwyższego pasma Łysogór jest Łysica na szczycie, której dziś znajduje się krzyż, a kiedyś u jej podnóża mieściła się świątynia pogańska oraz Łysa Góra, w czasach średniowiecza ważny ośrodek kultu trzech bóstw związanych z religią Słowian, a także miejsce sabatu czarownic odbywającego się podczas Nocy Kupały. Dlaczego akurat tutaj miały się one odbywać? Według wierzeń zgromadzenia, narady i orgiastyczne zabawy wiedźm i czarownic nie tylko z okolic ówczesnej Polski miały miejsce na łysych szczytach podczas pełni księżyca, a okres przesilenia letniego – Sobótki był do tego najlepszą okazją. Wtedy to słychać było szum mioteł i dzikie śmiechy obradujących wiedźm.
No i na koniec jeszcze jeden fakt potwierdzający opinię na temat wieku naszych gór.
W 2010 roku odkryto tutaj najstarsze na świecie ślady dinozaurów, pochodzące sprzed ponad 250 milionów lat. Skamieniałe odciski mają około 3,5 cm długości i są odciskami śladów dinozaurów wielkości dzisiejszych kotów. Dlatego jeżeli będziecie spędzać wakacje w Polsce koniecznie wybierzcie się w podróż w okolice Gór Świętokrzyskich.

IB