Osteoporoza

Osteoporoza

Osteoporoza jest patologicznym zredukowaniem masy kości w odniesieniu do normy wieku, płci oraz rasy, prowadzącym do nieprawidłowości w obrębie szkieletu. Nazywana jest często “cichym złodziejem kości”, ponieważ może rozwijać się przez wiele lat, nie dając początkowo żadnych objawów.

Bardzo często osteoporozę diagnozuje się dopiero po epizodzie złamania. Występuje u ludzi obojga płci, chociaż częściej cierpią na nią kobiety niż mężczyźni. Jeżeli chodzi o przedział wiekowy to najczęściej pojawia się u osób, które skończyły 60. rok życia. Cechuje się rozrzedzeniem (zrzeszotnieniem) tkanki kostnej oraz ścieńczeniem kości korowej. Powoduje to osłabienie kości i ich podatność na pęknięcia i złamania. Najczęściej złamaniom ulegają szyjka kości udowej, niektóre kręgi i nadgarstek.

Jak już wspomnieliśmy na osteoporozę narażone są szczególnie kobiety w okresie menopauzalnym, a związane jest to ze spadkiem poziomu estrogenów (nawet do około 30%). Ponadto do rozwoju choroby predysponuje wiele czynników modyfikowalnych i niemodyfikowalnych. Do tych pierwszych zaliczyć można m.in.: palenie papierosów, brak wapnia w diecie, niedobory witaminy D, nadużywanie alkoholu, brak ruchu, a także przyjmowanie niektórych leków np. kortykosteroidów, barbituranów i hormonów tarczycy. Czynnikami, na które nie mamy wpływu są przede wszystkim predyspozycje genetyczne i choroby takie, jak: cukrzyca, kamica nerkowa, reumatoidalne zapalenie stawów.

Jeżeli mielibyśmy określić początki osteoporozy poza zwiększoną łamliwością kości to najczęściej są to ostry ból pojawiający się nagle, niespodziewanie, nawet przy wykonywaniu codziennego, lekkiego wysiłku. Ruchy kręgosłupa są bardzo ograniczone, a ból wzmaga się przy kaszlu czy kichaniu. Chory potrafi dokładnie zlokalizować miejsce bólu. Złamaniom często towarzyszy brak apetytu oraz wzdęcia brzucha. Spożywanie pokarmów daje uczucie pełności w nadbrzuszu i nasila ból w miejscu złamania. Ponadto zmienia się sylwetka, występuje deformacja klatki piersiowej, tak zwany garb. Plecy pacjenta są zgarbione, zaokrąglone, dochodzi do obniżenia wzrostu i problemów z trawieniem.

Kluczowe znaczenie w profilaktyce antyosteoporozowej ma oczywiście dieta bogata w wapń i witaminę D oraz ruch, czyli ćwiczenia już od najmłodszych lat. Aby kości były mocne, zdrowe i mniej narażone na takie choroby, jak osteoporoza najlepiej jest ćwiczyć codziennie i wcale nie muszą to być ciężkie i męczące ćwiczenia. By poprawić kondycję wystarczy spacerować, tańczyć, jeździć na rowerze, uprawiać nordic walking, pływać i wychodzić po schodach. Fizykoterapeuci zalecają także ćwiczenia, które przede wszystkim nie obciążają stawów, mają pozytywny wpływ na metabolizm kostny, angażują całe ciało i zwiększają tętno na tyle, by uaktywnić układ sercowo-płucny.

Wykonując ćwiczenia należy pamiętać przede wszystkim o tym, aby:

• nie wstrzymywać oddechu – należy wdychać powietrze nosem a wydychać ustami.
• nie przeciążać kręgosłupa i unikać całkowitego zginania tułowia
• nie wykonywać nagłych skrętów ciała
• nie obciążać układu mięśniowo-szkieletowego, czyli nie należy wybierać trudnych, forsownych ćwiczeń na początku
• rozpoczynać ćwiczenia od rozgrzewki a po ich zakończeniu zrobić tzw. rozciąganie.

Zalecane ćwiczenia to:

• Przysiady – skup się, aby były one wykonywane poprawnie, czyli stań ze stopami rozstawionymi na szerokość bioder, wykonaj głęboki przysiad, pamiętając o tym, aby nie wyginąć tułowia.
• Połóż się wygodnie na macie do ćwiczeń. Ręce ułóż swobodnie wzdłuż tułowia. Następnie zegnij nogi w kolanach, a stopy oprzyj o podłogę. Wykonuj płynne i powolne ruchy miednicy do góry. Kiedy miednica znajdzie się w górze, przytrzymaj ją przez kilka sekund w tej pozycji. Następnie wróć do pozycji wyjściowej. Całość powtórz 15 – 20 razy.
• Leżąc wygodnie na plecach przyciągaj naprzemiennie nogi do brzucha. Aby zwiększyć efektywność tych ćwiczeń, dobrze jest wykonywać je przy napiętych mięśniach prostych brzucha. Całość powtórz 30 razy.
• Będąc w klęku podpartym, oprzyj ciężar swojego ciała na rozpostartych dłoniach i kolanach. Wolnym ruchem podnieść wyprostowaną lewą nogą aż do wysokości pośladków. Odłóż ją na podłogę i wykonaj to samo z prawą nogą. Wykonaj 3 serie po 10 powtórzeń.

CONCILIO