77 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
77 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
1 sierpnia 1944 roku w Warszawie wybuchło Powstanie Warszawskie. Do nierównej walki stanęło około 40-50 tysięcy młodych kobiet i mężczyzn. Powstanie miało trwać kilka dni, w rezultacie zakończyło się po 63 dniach walk.
Powstanie wybuchło na rozkaz Komendanta Głównego Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego “Bora”. Celem była walka o niepodległą Polskę, wolną od niemieckiej okupacji, pod którą znajdowała się od września 1939 roku. Dowództwo Armii Krajowej przewidywało kilka dni walk, licząc także na wsparcie aliantów. Powstanie miało także znaczenie strategiczne. W momencie wkroczenia wojsk radzieckich do stolicy władze Polskiego Państwa Podziemnego chciały wystąpić w charakterze gospodarza. Decyzję o rozpoczęciu zrywu przyspieszyła zarządzona przez hitlerowców ewakuacja niemieckiej ludności cywilnej, a także niskie morale panujące w armii okupanta w związku z sytuacją na froncie zachodnim.
Rozkaz o wybuchu Powstania wydał 31 lipca 1944 roku dowódca AK gen. Tadeusz Komorowski “Bór”. Powstanie miało rozpocząć się 1 sierpnia o 17. Pierwsze strzały padły jednak wcześniej – na Żoliborzu około godziny 13.30 przy ulicy Krasińskiego żołnierze AK, którzy przenosili broń na miejsce koncentracji jednego z oddziałów, natknęli się na patrol niemiecki. Niemcy ściągnęli posiłki ze Śródmieścia, a do walk przyłączyły się kolejne powstańcze oddziały. Przed godziną 16 pierwsze walki rozpoczęły się także na Woli i w Śródmieściu. W godzinę “W” do walki w stolicy przystąpiło kilkadziesiąt tysięcy powstańców. Zaledwie co czwarty mógł liczyć na to, że rozpocznie walkę z bronią w ręku. Od początku zrywu żołnierze Armii Krajowej podejmowali próby zdobycia gmachu Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej obsadzonej przez niemieckich snajperów. Ostatecznie budynek zdobyli w dwudziestym dniu walk żołnierze batalionu “Kiliński”. Do polskiej niewoli trafiło 110 niemieckich żołnierzy. Był to jeden z największych sukcesów powstańców.
Na wieść o powstaniu Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler wydał rozkaz o zrównaniu Warszawy z ziemią, jako “zastraszający przykład dla całej Europy”. 5 sierpnia niemieccy żołnierze rozpoczęli masowe egzekucje mieszkańców Woli. W czasie masowego mordy zwanego “rzezią Woli” zginęło 4-60 tysięcy mieszkańców dzielnicy.
Przez 63 dni powstańcy prowadzili heroiczny bój z wojskami niemieckimi. 2 października 1944 roku płk Kazimierz Iranek-Osmecki “Jarecki” i ppłk Zygmunt Dobrowolski “Zyndram” podpisali układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. W czasie walk zginęło około 14-18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty ludności cywilnej szacuje się na około 120-160 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które zostało niemal całkowicie zburzone.
Comments (0)