Tłusty Czwartek
Tłusty Czwartek
„Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”
Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień Karnawału i według tradycji w tym dniu dozwolone jest obżarstwo, zwłaszcza tłuściutkimi pączkami lub faworkami.
Geneza święta sięga oczywiście czasów pogańskich, gdy w dniu tym świętowano odejście zimy i nadejście wiosny.
Sposób w jaki je celebrowano to przede wszystkim ucztowanie, podczas którego objadano się tłustymi potrawami, zwłaszcza mięsami oraz wypijano wino lub wódkę. „Na deser” podawano pączki przygotowane z ciasta chlebowego i nadziewane tłuściutką słoniną, boczkiem lub mięsiwem.
Dopiero w XVI wieku pojawił się w Polsce zwyczaj jedzenia pączków, ale w tej słodkiej wersji, jaką znamy dziś. Jednak zamiast nadzienia z dżemu w środku ukrywano orzeszek lub migdał. Ten, kto trafił na tą niespodziankę miał cieszyć się dostatkiem i powodzeniem. Według innego przesądu, jeśli ktoś nie zje ani jednego pączka w tłusty czwartek, nie będzie mu się wiodło w kolejnych latach. Dziś w zapusty (lub mięsopust), najczęściej je się pączki i faworki zwane także chrustem lub chruścikami.
Tłusty czwartek w Małopolsce nazywany jest combrowym czwartkiem.
Według kronikarzy nazwa ta pochodzi od krakowskiego burmistrza Combra, żyjącego w XVII wieku, słynącego ze swej surowości i złości wobec kobiet-kramarek handlujących na Rynku Głównym. Popularne było wtedy powiedzenie:
„Pan Bóg wysoko a król daleko, któż nas zasłoni przed Combrem”.
Podobno zmarł on w tłusty czwartek, dlatego w każdą rocznicę śmierci okrutnego burmistrza przekupki urządzały huczne zabawy i tańce. Ale nie bawiły się same, podczas zabawy zaczepiały przechodzących mężczyzn, których zmuszały, albo do tańca, albo do oddawania wierzchniej odzieży. Było to zadośćuczynienie za krzywdy doznane od Combra.
I jeszcze ciekawostki:
• Idealny pączek powinien być pulchny, ale lekko zapadnięty w środku, co świadczy o tym, że ciasto ma dobrą konsystencję. Pączki powinny też mieć jasną obwódkę wokół, dzięki czemu poznamy, że tłuszcz na którym były smażone był świeży
• W 2007 roku firma Google na stronie głównej wyszukiwarki umieściła logo, w którym zamiast podwójnej litery „o” były dwa pączki. Był to pierwszy przypadek modyfikacji dla polskojęzycznych użytkowników. A gdzie można kupić najlepsze pączki w Chicago? Oczywiście u Pani Ani w pewnej restauracji u zbiegu Harlem i Lawrence.
IB