Wielkanoc po polsku
Wielkanoc po polsku
Śniadanie wielkanocne, najważniejszy posiłek niedzielnego poranka, poprzedza oczywiście dzielenie się jajkiem i składanie sobie życzeń zdrowia, szczęścia i wszelkiego dobra. Następnie wszyscy zasiadają do stołu i rozpoczyna się celebracja uroczystego posiłku, na który składa się Święconka, czyli potrawy, które w Wielką Sobotę zostały poświęcone w pięknie ustrojonym koszyczku. Tradycja mówi, że wszystko powinno być zjedzone, a jeżeli zostaną jakieś resztki należy podzielić się nimi ze zwierzętami.
W Wielkanoc świętujemy Zmartwychwstanie Pańskie i cieszymy się z odrodzonego życia – stąd jaja, które je symbolizują oraz zakończonego postu stąd rozmaitość mięsa i wędlin – głównie z wieprzowiny, która uosabia dostatek i sytość. Śniadanie wielkanocne jest posiłkiem bogatym, radosnym, obfitującym w różnorodne potrawy z jaj, mięs, a także słodycze – z dodatkiem bakalii i orzechów, także symbolizujących dostatek.
Jajka
Najważniejsze na wielkanocnym stole są oczywiście jajka zarówno w formie dekoracji, jak i potraw. Podajemy je gotowane na twardo w sosie chrzanowym, z majonezem, jako składnik pasztetów, sałatek, jajka faszerowane z różnorakim nadzieniem, zapiekane w drożdżowych bułkach lub kulebiakach, opiekane w skorupkach, itd.
Mięsa i wędliny
Oczywiście jemy kiełbaskę ze święconki, poza obowiązkowo podawaną białą kiełbasa. Na stołach podane są także szynki, kabanosy, schab faszerowany lub pieczony w ziołach, boczek, pasztety i klopsy. Biała kiełbasa to bardzo ważna część wielkanocnego menu. Może być gotowana (jako dodatek do wielkanocnego żuru), pieczona z cebulką i czosnkiem lub z jabłkami, a nawet zapiekana w cieście francuskim. Najlepiej smakuje jeszcze na ciepło i w towarzystwie chrzanu lub ćwikły. Pasztet wielkanocny przygotowywany jest z różnych gatunków mięs i warzyw, może być wypiekany nawet z jajkiem, ze śliwkami lub z pieczarkami. Jeżeli chodzi o schab to każda gospodyni ma swój przepis na soczyste, pieczyste, np. z dodatkiem suszonych śliwek lub w kremowym sosie. Często podawany, choć nieobowiązkowo, jest także pieczony drób: kurczaki, kaczki, indyki i gęsi, zwykle w formie faszerowanej.
Zupy
Tradycyjne zupy jedzone podczas wielkanocnego śniadania to żur lub barszcz biały. Często podawana jest także zupa chrzanowa.
Przystawki
To oczywiście sałatki jarzynowe, wiosenne, pasty twarogowe, bezmięsne pasztety, np. z grzybów, galaretki drobiowe. Poza tym na stole są różnego rodzaju chleby i niesłodkie ciasta drożdżowe. Nie może też zabraknąć chrzanu, ćwikły, majonezu, kiełków, np. rzeżuchy i nowalijek.
Ciasta i desery
Na deser obowiązkowo podajemy wielkanocną babę. Może być drożdżowa lub piaskowa, z lukrem lub polewą, z bakaliami, kakao lub czekoladą. Innym tradycyjnym słodkim wypiekiem świątecznym są mazurki, ciasta na kruchym spodzie z półpłynnym nadzieniem, zazwyczaj kajmakowym i ozdobione bakaliami w motywy bazi i innych wielkanocnych symboli. Poza tym podajemy także serniki oraz deser z twarogu z bakaliami, zwany paschą.
Na koniec jeszcze kilka słów na temat ozdób stołu i mieszkania. Dekorujemy i zdobimy je takimi samymi elementami, jak święconkę: bukszpanem, baziami oraz wiosennymi kwiatami, rzeżuchą lub młodym owsem oraz figurkami młodych zwierząt: barankami (który jest przede wszystkim symbolem Syna Bożego), kurczaczkami, zajączkami i króliczkami, które mają zapewnić płodność i dobrobyt.
SMAQUCH
Wielkanocna szynka
Składniki:
•1 kg chudej, ładnej szynki wieprzowej
•3 łyżki oleju
•2 łyżki miodu
•3 łyżki czerwonego wytrawnego wina
•4 liście laurowe
•5 ząbków czosnku
•5 ziarenek owocu jałowca
•5 goździków
•1 łyżka suszonego majeranku
•sól, pieprz do smaku
Szynkę dokładnie natrzeć solą, pieprzem i połową majeranku. Przygotować marynatę z oleju, miodu, wina, przeciśniętego przez praskę czosnku, zmiażdżonych owoców jałowca, pokruszonych goździków, reszty majeranku, odrobiny soli i pieprzu. Włożyć szynkę do miski z marynatą, dodać liście laurowe, przykryć i odstawić do lodówki na kilka – kilkanaście godzin. Od czasu do czasu przewrócić mięso i polać marynatą. Przełożyć zamarynowaną szynkę do naczynia żaroodpornego lub na blaszkę do pieczenia, przykryć folią aluminiową i piec w temperaturze 160 stopni C (320 st F) przez 1,5-2 godziny. W połowie czasu pieczenia przewrócić szynkę na drugą stronę.